top of page

Bodrum Sağlık Vakfı Fizyoterapi ve Hidroterapi Merkezi
Bodrum Health Foundation Physiotherapy and Hydrotherapy Center 

Kamusal, Sağlık Yapısı / Public, Healthcare

E_4.jpg

Type: Public, Healthcare / Status: Concept Project Location: Bodrum, Türkiye / Year: 2025 / GFA: 3.630 m2

Architect: CommonLab in collaboration with Set Studio 

Project Team: Aslı Aydın, Tuğçe Nur Coşkun, E. Derya Ertan Şen, Selen Gündüz

İyileşmenin Mimarisi

Fizyoterapi ve Hidroterapi Merkezi projesinde sağlık,  fiziksel, zihinsel ve sosyal iyi olma hallerini kapsayan bütünsel bir yaklaşımla ele alınmıştır. İklim krizinin etkileriyle yüzleştiğimiz bu dönemde tasarlanan bir sağlık yapısının, yalnızca insanlar için değil, insan dışı varlıklar ve tüm gezegen için de iyilik hali oluşturması gerektiği anlayışıyla, çevresel ve sosyal sorumluluk alan bir tasarım yaklaşımı benimsenmiştir. Sağlık merkezini kurumsal bir görünümden çıkarıp, gündelik hayata dahil olabilen bir topluluk merkezi, sıcak bir ev atmosferi yaratmak hedeflenmiştir. Tipik hastaneye benzemeyen, ziyaretçiyi içeri davet eden, binaya girildiği andan itibaren sakinlik ve huzur uyandıran, doğa ile bütünleşmiş bir sağlık yapısı tasarımı önerilmiştir. Mekan ve mimarinin tedavi sürecinin parçası olması hedeflenmiş; doğal ışık, taze hava, yeşil ile ilişki ve doğal malzemelerin kullanımı, iyileşmenin temel unsurları olarak kabul edilmiştir. Alışılmış malzeme seçimleri yeniden değerlendirilmiş; ahşap, saman, kil gibi doğal, yerel kaynaklı, biyolojik temelli, hem CO2 emisyonunu azaltan, hem de sıcak ve davetkar bir ortam yaratan malzemeler tercih edilmiştir. İç bahçe ve açık alanlar ise tedavi ve terapilerin bir parçası olacak şekilde tasarlanmıştır.

Kentsel Tasarım Yaklaşımı ve Mimari Konsept

Sağlık merkezi, çevresinde odak noktası oluşturacak bir topluluk merkezi olarak ele alınarak, dışarıdan içeriye doğru bir kamusal, yarı kamusal ve özel alan hiyerarşisi oluşturulmuştur. Ana girişte, çevredeki yeşil alanın uzantısı olarak tasarlanan kamusal giriş meydanı, mahalleye kentsel bir buluşma noktası sunarak yapının çevresiyle ilişkisini güçlendirmektedir. Bu meydan, çalışanlar ve ziyaretçiler için bisiklet park yerleri ve araçla yaklaşım imkanı sağlayarak, kentle yapıyı bağlamaktadır. Giriş meydanından arka parseldeki parka bağlanan yaya yolu, mekansal sürekliliği desteklemektedir. Bütüncül ve önleyici sağlık yaklaşımıyla, parkta yürüyüş rotaları ve açık spor alanları tasarlanarak insanların hareket etmeye teşvik edilmesi önerilmektedir. Yapı, çevresinin ölçeğine uyum sağlayarak, tek bir büyük kütle yerine, ev ölçeğine yakın parçalara ayrılmıştır. Kütleler arasındaki yeşil boşluklar, binayı insan ölçeğiyle ilişkilendirmenin yanı sıra, mekanlara doğal ışık ve yeşil alan sağlayan bahçeler olarak işlev görmektedir. İki katlı yapınınn programa göre farklılaşan yükseklikleri, mekanlara özgün nitelikler kazandırırken, dışarıdan bakıldığında hareketli bir görünüm yaratmaktadır. 

Yapının merkezinde konumlanan yeşil iç avlu, mekanlara doğal ışık sağlamakta, çatı bahçesi ve teraslarla birlikte yeşili yapının iç mekanlarına taşımaktadır. Dolaşım ve bekleme alanları iç bahçenin etrafında yer alırken, ona takılan program alanlarının genelde dış çeperde yer aldığı, döngüsel bir şema oluşturulmuştur. Tüm mekanlar doğal ışık alacak ve doğal havalandırılabilecek şekilde yerleştirilmiştir. İç bahçeye bakan sirkülasyon alanlarında daha geçirgen bir cephe sistemi tercih edilmiş, güneş kontrolü bambu saçaklar ve sürme ahşap paneller ile sağlanmıştır. Dış cephede ise dolu yüzeylerin ağırlıkta olduğu, cam yüzey miktarının programa göre değiştiği bir sistem tercih edilmiş, güneş kontrolü için hareketli kumaş gölgelikler kullanılmıştır.İnsan deneyimini önemseyen tasarım anlayışı, mekanların ölçeği ve oranı, açık ve kapalı alan ilişkileri, malzeme seçimleri, doğa ile kurulan ilişki, doğal ışığın önemi gibi temel unsurlara özen göstererek, giriş, bekleme ve tedavi süreçlerinin her aşamasında özenli ve rahatlatıcı bir deneyim sunmayı hedeflemektedir. Bu yaklaşım, günümüzde sağlık sektöründe görülen şıklaştırma ve hastanelerin otelleştirilmesi anlayışından uzak durmaktadır.

 

Zemin kat, iç bahçe etrafında düzenlenen giriş ve karşılama, poliklinik ve hidroterapi bölümlerini içerirken, üst katta fizyoterapi ve yönetim bölümleri yer almaktadır. Ana girişin yanında yer alan kafeterya terasıyla birlikte meydanla birlikte yaşayan bir sosyal mekan olarak planlanmıştır. Poliklinik bölümü, kolay erişim sağlamak için girişe yakın konumlandırılmıştır. Çift kat yüksekliğindeki ana terapi havuzu, parka bakacak şekilde konumlanırken, diğer tedavi havuzları ise iç bahçeye yönelmektedirler. Zemin katta, iç bahçeye açılan dinlenme alanına eklenen kütüphane fonksiyonu, hastaların ve hasta yakınlarının vakit geçirip sosyalleşebileceği bir alan sunmaktadır. Fizyoterapi salonu üst katta, terasa açılan yüksek tavanlı bir hacim olarak tasarlanmıştır. Giriş kütlesinin çatısında ise kamusal çatı bahçesi önerilmiştir. 

Binanın zemin üzeri taşıyıcı sistemi de dahil olmak üzere ana bileşenleri,  çevresel ve mimari düşüncelerle ahşap olarak önerilmektedir. Yangın dayanımlı yapısal ahşap kolon ve kirişlerden oluşan taşıyıcı iskelet sistemi arasındaki dolu duvarlar, kil-saman karışımından üretilen tuğla ile yapılarak, kil sıva ile bitirilecektir. 8.40 m x 4.20 m akslarındaki gridden oluşan taşıyıcı sistem, esnek planlama ve adaptasyonlara imkan sağlamaktadır. Ahşap yapılar, binaların ve yapı elemanlarının sökülerek yeniden kullanılmasına, onarılmasına ve birden fazla yaşam döngüsüne olanak sağlamaktadır. Bina, yaşam ömrünün sonunda sökülebilecek basit tasarım ilkeleri ve bağlantı detayları ile tasarlanmıştır.

Doğal havalanan, kontrollü doğal ışık alan, zehirli kimyasallar içermeyen biyo-bazlı malzemelerin kullanıldığı, sağlıklı iç mekanlar tasarlanmıştır. Doğal malzemelerin nemi düzenleme, ısı tutma, yazın serinletme gibi özellikleri iç mekanın iklim kalitesini artıracaktır. Doğal havalandırmayı temel alan, gerektiğinde otomasyona bağlı mekanik sistemlerle desteklenen hibrit bir havalandırma sistemi önerilmektedir. Yapının çatılarında önerilen yeşil çatı (brown roof), biyoçeşitliliği desteklerken, aynı zamanda yağmur suyunun birikmesini ve iç mekanın aşırı ısınmasını önleyecektir. Günümüzde bir sağlık yapısı tasarlamanın kullanıcıları, çevresi ve tüm gezegen için sağlıklı bir yapı tasarlama sorumluluğunu içermesi, yeni bir estetik anlayışının da araştırılmasını gerektirmektedir. Bu nedenle projede, sadece göze güzel görünen ya da büyük jestlerin olduğu bir estetik anlayış yerine, yapının strüktürel sisteminin, ahşap elemanlarının ve duvar dolgu malzemelerinin görünür olduğu, sade ve dürüst bir dil oluşturmak tercih edilmiştir.

© Copyright 2025. All rights reserved.

bottom of page